Algemeen
Jaarlijks vindt een update plaats van het risicomanagement. Dit gebeurt door de organisatie bij de diverse rapportagemomenten te wijzen op de aangedragen risico’s. Een aspect dat hierbij aan bod komt is de wijze waarop de risico’s al dan niet onderdeel moeten zijn van de paragrafen weerstandsvermogen en risicobeheersing van de deelnemende gemeenten.
Beleid
De visie op het weerstandsvermogen van de GR hebben wij in de volgende uitgangspunten verder uitgewerkt.
Structureel systeem van risicomanagement
De GR hanteert een structureel systeem van risicomanagement. Periodiek worden de risico’s geïnventariseerd en waar nodig beheersmaatregelen genomen, vindt evaluatie plaats van bestaande risico’s en wordt hierover gerapporteerd. Het proces van risicobeheersing krijgt een permanente plaats binnen de bedrijfsvoering en maakt onderdeel uit van de jaarlijkse P&C-cyclus.
Verstandig en praktisch omgaan met risico’s
Risico’s zijn onlosmakelijk verbonden met de uitvoering van bedrijfsprocessen en kunnen niet volledig worden uitgesloten. De GR dient bewust om te gaan met de risico’s en de beheersmaatregelen hier zo goed als mogelijk op afstemmen.
Voorzichtig financieel beleid vormt het fundament voor de weerstandscapaciteit
De GR wil een structureel financieel gezonde organisatie zijn, met een voorzichtig financieel beleid als fundament voor de weerstandscapaciteit. Dit kan worden bereikt door de volgende uitgangspunten te hanteren:
- een sluitende meerjarige Programmabegroting;
- een weerstandscapaciteit die van voldoende omvang is om de risico’s te kunnen opvangen.
Inzicht in risico´s
Bij de Programmabegroting, Bestuursrapportage en de Jaarstukken worden de financiële risico´s geactualiseerd en vindt een beoordeling plaats van de benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit en het weerstandsvermogen. In al deze gevallen wordt uw algemeen bestuur hiervan door middel van deze paragraaf in kennis gesteld.
Door de kansen op een risico en de financiële gevolgen te ordenen en te rangschikken kunnen deze met elkaar worden vergeleken. Door dit periodiek te herhalen en te wijzen op de mogelijke gevolgen ontstaat de mogelijkheid het bewust omgaan met risico´s te vergroten. Onderstaand is dit uitgewerkt.
|
Kans op een risico |
Klasse |
Percentage |
|---|---|---|
|
Gemiddeld een keer per jaar |
5 |
90% |
|
Gemiddeld een keer per 2 jaar |
4 |
70% |
|
Gemiddeld een keer per 3 jaar |
3 |
50% |
|
Gemiddeld een keer per 4 jaar |
2 |
30% |
|
Gemiddeld een keer per 5 jaar |
1 |
10% |
|
Gemiddeld minder dan één keer per 5 jaar |
0,5 |
5% |
Voor het bepalen van de benodigde weerstandscapaciteit geldt: hoe groter de kans, hoe meer gereserveerd dient te worden. Het bedrag dat hoort bij het geïdentificeerde, geanalyseerde en beoordeelde risico wordt hierbij vermenigvuldigd met het percentage van de aangegeven kans.
|
Financieel gevolg (x) |
Klasse |
|---|---|
|
x > € 114.000 |
5 |
|
€ 57.000 < x < € 114.000 |
4 |
|
€ 28.500 < x < € 57.000 |
3 |
|
€ 14.250 < x < € 28.500 |
2 |
|
x < € 14.250 |
1 |
De indeling van het financieel gevolg is afgeleid van de omvang van de begroting. Voor de hoogste klasse wordt ongeveer 1% van de begrotingsomvang gehanteerd.
Risicokaart
Het resultaat van alle kansen en financiële gevolgen van de geïdentificeerde en gekwantificeerde risico´s is onderstaand in beeld gebracht. Op basis van de risicokaart wordt een beeld verschaft op de ongewogen spreiding van risico’s van de GR.
Benodigde weerstandscapaciteit
Bij het berekenen van de benodigde weerstandscapaciteit wordt onderscheid gemaakt tussen risico´s met een incidenteel en structureel karakter. Risico´s met een incidenteel karakter kunnen worden opgevangen door eenmalig middelen ter beschikking te stellen.
Anders is dat bij risico´s met een structureel karakter. Voor deze risico´s is het nodig ieder jaar opnieuw financiële middelen ter beschikking te stellen, indien deze risico´s zich daadwerkelijk voordoen. De reservering voor het opvangen van risico´s binnen eventuele reserves schiet hierbij tekort, omdat de reserves namelijk alleen bestaan uit incidentele middelen. Om structurele risico´s op te vangen is het daarom nodig te zoeken naar middelen uit de exploitatie, dan wel op een andere wijze deze risico´s af te dekken. Voor het beoordelen van de benodigde weerstandscapaciteit wordt bij structurele risico´s landelijk een factor 2½ aangehouden. De reden hiervan is dat ervan uitgegaan kan worden dat dergelijke risico´s vaak niet meteen gedekt kunnen worden in de begroting. Door risico´s met een structureel karakter te vermenigvuldigen met deze factor is het mogelijk de weerstandscapaciteit in een bedrag uit te drukken en toe te werken naar één beoordelingscijfer (indicator).
Risico´s met een incidenteel karakter krijgen daarom een factor 1 en risico´s met een structureel karakter krijgen een factor 2½ toegewezen. Samen met de kansen op een gebeurtenis en de mogelijke financiële gevolgen wordt het nu mogelijk om de risico’s onderling met elkaar te vergelijken.
Voor het berekenen van de benodigde weerstandscapaciteit wordt uitgegaan van een waarschijnlijkheidspercentage van 80%. De waarschijnlijkheid dat alle risico’s zich tegelijkertijd voordoen is immers nimmer het geval. In de praktijk wordt het resultaat van de inventarisatie van incidentele en structurele risico’s daarom maal 0,8 gedaan. Het bedrag dat hieruit komt wordt gezien als benodigde weerstandscapaciteit.
In de tabel onder de kop risico's zijn de vastgelegde risico’s van de GR, gerangschikt naar financiële impact, weergegeven. Het percentage geeft het aandeel van het risico in de benodigde weerstandscapaciteit weer. In het traject naar de bestuursrapportage 2024 zijn de risico's besproken met het managementteam en op elkaar afgestemd.